Het was maar een droom...gelukkig.
Maar hoe absurd dromen ook kunnen zijn, een link naar de werkelijkheid van het verleden of het heden is er altijd in zulke dromen.
Ik droomde een poos geleden dat het 1939-1940 was. En dat ik gesommeerd werd mijn woning en woonplaats en mijn familie te verlaten. De enige plek waar ik heen zou kunnen was Japan. Maar geld om ergens heen te kunnen kreeg ik niet. Ik probeerde te overleven onder de bruggen, en werd daar door landlopers en wilde katten weer weggejaagd. Toen herinnerde ik me dat ik naar mijn moeder en mijn tante kon gaan, die leefden in de binnenstad immers. In mijn 'herinnering' was ik er zojuist nog geweest en had ze meegemaakt en gezien hoe klein ze, in mijn droom althans, samen leefden. Nog kleiner dan mijn huisje. Maar toen 'herinnerde' ik me dat ook zij weggehaald waren. Waar kon ik heen? Op het station realiseerde ik me dat ik geen geld had en dat ook mijn passen afgepakt waren. En dat ik elk moment opgepakt kon worden en dat er geen ontkomen meer aan was... Doodsangsten stond ik uit, en met die doodsangst werd ik wakker.
In het werkelijke leven zou ik misschien niet zo bang geweest zijn. Ik zou wel zien... Denkend aan de miljarden en miljarden die me voorgingen. In de droom was ik helemaal op mijzelf aangewezen en maakte ik mee wat anderen gevoeld en meegemaakt hebben en tegenwoordig nog meemaken. In oorlog en in rampen...
Maar ik heb mijn moeder en mijn tante, haar zusje, van zo heel nabij toch weer gezien en meegemaakt... 'Tijd' was een relatief gegeven. Ik heb mijn moeder van zó nabij gezien dat ik me de geur van haar haren herinner en de kleur van het schort dat ze in mijn droom droeg...En haar lach en haar angst... En, terwijl ik het allemaal 'ging' meemaken in mijn droom, wist ik tegelijk wat er allemaal gebeurd was... Dit jaar, in maart, was het 75 jaar geleden dat wij onze woonplaats als vluchtelingen moesten verlaten.
Geuren en smaken en kleuren en dingen kun je zo levendig meemaken dat ze je de rest van je leven bijblijven.
Ooit, eind dertiger jaren, moest mijn moeder met haar peutertje, ik dus, vluchten vanuit Wenen naar Amsterdam. Ze had geen andere keuze. Niet alleen waren de Duitsers Wenen binnengetrokken, maar alle Joodse mensen stonden op de lijst, net als enkele jaren later in Nederland, om opgepakt en weggevoerd te worden. Net als in Nederland werden er getto's, afgesloten wijken, speciaal voor Joden, aangewezen en alle Joodse mensen werden gedwongen daar, hoe dan ook bij elkaar te gaan wonen. Die getto's werden steeds kleiner, de mensen steeds dichter bij elkaar gedreven... Maar voordat de Nazi's zover waren dat ze op die manier gemakkelijk alle Joden konden opdrijven en wegvoeren, was mijn moeder met mij gevlucht. Wij kwamen dus volkomen berooid als asielzoekers aan in Amsterdam. Officieel asiel werd niet verleend, de Joodse vluchtelingen waren stateloos. Mijn moeder's zusje`was al in Amsterdam en wij drieën zouden dus veilig zijn nu wij daar waren. Tot in 1940 de Duitsers Nederland binnenvielen dus....
En de Joodse vluchtelingen wisten wat dat zou betekenen. Mijn moeder dus ook. Ik was een peutertje, maar moet die periode toch in mijn onbewuste hebben opgeslagen. Nee, mijn moeder heeft het niet overleefd...
Haar zusje wel, de rest van de familie in Wenen dus ook niet...
En toen de asielzoekers van nu , zo bang en zo wanhopig, in de publieke belangstelling kwamen ging mijn onbewuste geheugen werken. In mijn dromen kwam die tijd terug... met de toestanden van toen en nu die door elkaar liepen. Ik kan niets meer doen om te helpen. Ik kan alleen mijn mond opentrekken en schrijven, maar moet blijven toezien en lezen hoe mensen die zo gelukkig zijn dat ze zulke dingen nooit hebben meegemaakt, die veilig zijn omdat ze hier wonen en hun thuis hebben... hoe zulke mensen,schelden en vluchtelingen vervloeken omdat ze denken dat ze daardoor een boterham minder zouden moeten eten. Eigenlijk zijn we net als de Nederlanders van vóór de oorlog. Geen háár veranderd nee...De geschiedenis kennend zouden we nu anders moeten reageren op vluchtelingen, maar de commentaren in kranten en nieuwsbrieven, op facebook en ander media, liegen er niet om.
Er is wel een overeenkomst die misschien meer verzoenend is... het was toen ook crisis voor de gewone mensen. Enorme armoede, niet te vergelijken met de armoede van nu misschien, want nu zijn er voorzieningen en voedselbanken e.d. Er is nu ook exorbitante en schandalige rijkdom bij anderen. Die in de openbare media wordt tentoongesteld en aangemoedigd... 'Uw vermogen moet toch groeien..' Vluchtelingen hebben geen vermogen... asielzoekers brengen geen geld mee. Alleen het naakte leven dat ze willen redden. Net als in die droom over 1939-1940.
