Mijn eigen mening in een lang verhaal.
Een paar dagen geleden heb ik een lijstje gemaakt. Geïnspireerd door een verhaal over Aborigines. Die naam wordt meestal verbasterd tot
Aboriginals… Deze originele bewoners maken nog maar 1,5 % uit van de hedendaagse bevolking van Australië. Hoe de bevolking zo is veranderd is bekend. ‘Criminelen’ werden als straf uit Engeland, Schotland, Ierland verbannen en op grote boten naar de Kolonie Australië vervoerd. Crimineel was je toen al als je een brood stal omdat je honger had…men wilde waarschijnlijk alleen maar mensen naar dat nieuwe land kunnen sturen.
Nieuw Zeeland werd door blanke piraten uit Europa veroverd. En het heeft tot deze eeuw geduurd voor de originele bevolking, de Maori’s, weer in hun eer werd hersteld. Mensen met een prachtige en bijzondere cultuur.
Zowel Australië als Nieuw Zeeland hebben uitgebreide immigratie gekend en de hedendaagse bevolking is voornamelijk van Europese afkomst.
Over Afrika en Zuidelijk Afrika hoef ik weinig te vertellen. Vooral door Nederlanders veroverd en de originele bevolking werd tot slaven gemaakt en gemarginaliseerd. De Bushmen, de Bosjesmannen zoals we hen noemen, zijn hun cultuur eigenlijk al kwijt. Het heeft eeuwen geduurd voor de originele bevolking haar rechten terug kreeg. En het zal door het verleden van de afgelopen eeuwen weer eeuwen duren voor blank en zwart weer echt gelijkwaardig zijn. Hier zijn het voornamelijk Hollanders geweest die de zwarte bevolking verdreven en gemarginaliseerd hebben.
Eerst Nederlanders, die er bleven hangen om verse groenten en vers vlees te kweken en te verkopen voor andere zeevarenden op hun weg rond Kaap de Goede Hoop naar de Aziatische landen. Later werd door immigratie het aandeel blanke Boeren zo groot dat ze de plaatselijke bevolking konden onderdrukken en als slaven voor hen konden laten werken.
De Europeanen hebben, ik zal niet ontkennen dat het vaak, door stammenoorlogen, met medewerking van de overwinnende stamhoofden gebeurde, duizenden, zo niet miljoenen originele bewoners van Afrika ontvoerden, mannen, vrouwen en kinderen, opgesloten in onderdekse ruimten van hun boten om ze aan de overkant van de oceaan, in wat Zuid Amerika wordt genoemd, te verkopen als slaven. Onderweg stierven er velen, en heel velen kwamen als zieke en uitgemergelde mensen aan op de plaatsen van ontscheping. Waar ze tegen miljoenenwinsten op de markten werden verkocht om voor de blanken te werken. Over arbeidsovereenkomsten hebben we het maar niet.
We noemden die blanke piraten natuurlijk geen piraten, maar bezingen nog steeds hun lof als zeelieden, zoals in het schone lied van Piet Hein. Die als beroemde piraat de Zilvervloot van Spanje veroverde.
Europeanen, en voornamelijk dus Portugezen en Nederlanders, veroverden ook de Indische eilanden. Het huidige land Indonesië, dat uit vele eilanden bestaat. Maar eeuwen lang zijn ook daar witte Europeanen de baas geweest.
Noord Amerika is een verhaal apart. Ook daar waren Indianen het volk dat daar thuishoorde. Ook nu gemarginaliseerd door alle afstammelingen van Europese afkomst. De beschaving van Amerika nu is een mengelmoes van alle Europese en Afrikaanse beschavingen van een paar honderd jaar geleden. De burgeroorlog tussen Noordelijk en Zuidelijk Noord Amerika was ook een vrijheidsoorlog voor de latere zwarte bevolking, toen nog de slaven in Zuidelijk Noord Amerika.
Hetzelfde verhaal geldt voor Canada, oorspronkelijk bewoond door de Nui, die wij (voor hen beledigend) Eskimo’s noemen.
Hoe kwamen die blanke Europeanen daar in Zuid Amerika… Want de originele bevolking van Zuid Amerika, dat waren toch Indianen? Mensen met een heel hoge cultuur, waar we nu nog steeds met bewondering naar kijken? Denk maar aan de Maya-Cultuur.
Wel, daar kwamen blanke Europeanen, Spanjaarden, en Portugezen, die het land overwonnen en de originele bevolking, die de gevoerde oorlogen overleefden, als overwonnen slaven voor hen wilden laten werken. Daar waren ze over het algemeen echter niet op gebouwd. Wie de besmettelijke ziekten die de Europeanen in het land brachten, overleefden, gingen als slaven toch dood door uitputting door het te zware werk op plantages en in havens.
Vandaar dat de sterke, zwarte mensen uit Afrika gehaald werden. Hun overlevingsdrang was naast hun lichamelijke bouw en de volkomen andere culturen waar ze uit voortkwamen, beter geschikt voor de doelen van de blanken. En op de markten werden de zwarte mensen bekeken en gekocht op hun fysieke mogelijkheden voor de blanken.
De afschaffing van de slavernij bracht voor iedereen veel verwarring mee. En in vele landen van dat continent nieuwe culturen deden ontstaan, die hun wortels zowel in het witte Christendom, als in het zwarte continent Afrika hadden.
In de vorige eeuw kwamen er uit Indonesië en uit India mensen bij die op jaarcontract kwamen werken maar nooit meer teruggingen. Ook zij hebben hun wortels behouden in het Indië en India van de vorige eeuwen.
In hun landen waren toen al hoogstaande kunsten de norm, tempels en tempeldansen, prachtige kunstvoorwerpen kennen we nog steeds uit die periode uit die landen.
We zijn het allang vergeten, maar ‘onze’ beschaving is niet alleen afkomstig uit het oude Griekenland en het oude Rome. De val van Rome betekende bijna een terugval in het Barbarisme. We hebben later de Verlichting gekend, die onze beschaving en ontwikkeling een grote sprong voorwaarts brachten. Maar eeuwen daarvoor is ook het oude Babylon van veel invloed geweest op onze beschaving. En laten we vooral niet vergeten dat heel veel, ook de wiskunde, de astronomie en zoveel van wat nu tot onze beschaving behoort, oorspronkelijk afkomstig is uit het Midden Oosten. Het vroegere Perzië kende een heel hoge beschaving, met wiskundig en letterkundig hoogstaande ontwikkeling, toen we hier nog in de donkere middeleeuwen leefden.
Dit is een heel summiere poging van mijzelf om mijn eigen gedachten over het wereldburgerschap onder woorden te brengen.
Waar ik naar toe wil met dit verhaal is dat wij hier in West Europa, mogen denken dat we boven alle andere volken verheven zijn…. Maar dat is onterecht. De wereld is voortdurend in verandering en misschien leven we nu in de gevaarlijkste tijd ooit.
De blanke Europeanen zijn een aantal eeuwen van enorm belang geweest in het veranderen van het aanzicht van de wereld. En niet bepaald alleen ten goede. Als we tenminste onze gedachten durven te laten gaan, de vrije loop te durven geven, over wat wij hier betekend hebben voor het aanzicht van onze wereld.
Onze technische vooruitgang van de laatste honderd, honderdvijftig jaar is niet alleen te danken aan ons Europeanen. En zeker niet vanuit onderzoek in alle vrede. Daar zijn over de hele wereld ontwikkelingen geweest die hiertoe geleid hebben. En vaak werden uitvindingen en ontdekkingen gedaan die eigenlijk bedoeld waren voor technischer oorlogvoering. Want daar waren ‘onze’ geleerden zo vreselijk vaak mee bezig.
Zowel uit Europa, Amerika, alsook het Midden-Oosten en het Verre Oosten kwamen deskundigen en geleerden die prachtige uitvindingen gedaan hebben, die daar – eigenlijk – niet voor bedoeld waren. En ik denk dat in de gedachten van veel mensen de vreselijke uitvindingen die tot miljoenenmoorden geleid hebben, hier ook de revue passeren. Ik wil ze niet hardop noemen hier.
Laten we onszelf niet wijsmaken dat Europeanen hier de enigen zijn geweest die zowel positieve als negatieve ontwikkelingen in gang hebben gezet. Dan zouden we onszelf ook een enorm schuldgevoel moeten aanpraten.
Het lijkt erop, dat de tijden veranderen.
Godsdiensten en wetenschappen een andere weg inslaan. We worden ons niet alleen bewust van onze verantwoordelijkheid voor deze wereldbol.
Maar we worden ons ook bewust van veranderende maatschappelijke vormen in Europa. Iets dat naar we aannemen sinds plusminus 800 na Christus niet meer is voorgekomen. En in plusminus 800 na Christus kenden we lange tijd grote volksverhuizingen. Waarin de samenstelling van de toenmalige Europese bevolking totaal veranderde.
En nu? In onze tijd?
De samenstelling van de Europese bevolking is nu ook aan het veranderen. We worden meerkleurig. In alle opzichten. We kunnen dat op geen enkele manier meer terugdraaien. Naarmate de Christelijke godsdienst in belangrijkheid en invloed op het dagelijkse leven minder wordt groeit een andere godsdienst. De Islam. Die net als het Christendom vele nuances kent, waarvan een klein deel fundamentalistisch.
En wat we ook doen of van plan zijn te gaan doen, er is niemand die de gang van de wereld kan veranderen. Altijd al, door alle eeuwen heen zijn mensen en hun cultuur, samenstelling van bevolkingen en godsdiensten onderworpen geweest aan veranderingen. Werd de ene bevolkingsgroep al dan niet met geweld overwonnen door andere bevolkingsgroepen, al dan niet uit maatschappelijke noodzaak, winstbejag, vervolging of godsdienstdwang.