donderdag 4 november 2010

Scrooge.

De Amsterdamse Raad heeft besloten dat wie geen regulier werk aanneemt, ook geen uitkering meer krijgt. Daar kun je het mee eens zijn. Of niet.

Zelf heb ik indertijd mijn uitkering dik verdiend, vond ik. Ik kon ook geen regulier werk doen indertijd. De oorlog … Maar wel vrijwilligerswerk, waarbij ik vier en twintig uur per etmaal oproepbaar was.
Dat kan ik nog steeds bewijzen, want wie me googlet vindt bij het Int. Inst. Voor Sociale Geschiedenis, wat ik allemaal gedaan heb om mijn uitkering te verdienen. Dit schrijf ik niet om op te scheppen. Maar ik weet zeker dat mensen die om een of andere reden niet passen in een ondergeschikte baan, zich toch wel heel erg nuttig kunnen maken voor de maatschappij als onbetaalde vrijwilliger. Er zijn 1000 soorten vrijwilligerswerk. Zelf heb ik in die periode ook nog een hogere opleiding kunnen volgen. Een opleiding op HBO-niveau zelfs. Maar er was geen mogelijkheid om die opleiding af te sluiten met een diploma. Dat mocht niet in die tijd. Hoe dat nu is weet ik niet. Wel heb ik die opleiding kunnen gebruiken voor al het vrijwilligerswerk dat ik gedaan heb. In die tijd heb ik ook een pleidooi gehouden voor de vrijheid van mensen om onbetaald werk te mogen doen. Werk dat broodnodig is maar door geen werkgever betaalt wordt.

Er blijft zo verschrikkelijk veel noodzakelijk vrijwilligerswerk liggen als iedereen maar een baan moet aanvaarden. Of anders, en dat wil toch niemand, nog verder dan nu met een uitkering het geval is, de uitzichtloze armoede inzakken. Er IS gewoon geen betaald werk voor iedereen, dat weet iedereen toch ook.

Laat mensen die half- of fulltime nuttig werk doen, dat onbetaald is en blijft, alsjeblieft in die vrijwilligersbaan zitten. En in hun uitkering blijven. Eigenlijk verdienen deze mensen een hogere uitkering dan de uitkeringen tegenwoordig zijn…
Het werk dat zij doen, en met volle overtuiging en vaak met plezier, wordt door geen betaalde krachten gedaan……
Met een de zekerheid en de veiligheid van de uitkering kunnen talloze mensen aan het werk blijven of (als burgerplicht) aan het werk gezet worden bij projecten die passend zijn. En die mensen plezier in hun werk kunnen geven. Dat zou toch gestimuleerd kunnen worden ook? In plaats van mensen hun uitkering af te pakken en hen in uitzichtloze armoede te laten wegzinken… Met alle gevolgen vandien voor de volgende generaties.

Dat brengt me op een andere gedachte ook. In de Quote van deze maand worden weer de 500 rijkste mensen van ons land genoemd. De rijken waren weer veel rijker geworden, was de conclusie. En dat gaat dan niet om eurootjes, maar om miljoentjes.

Dan gaan mijn gedachten een andere gang….. Er is een bepaalde hoeveelheid geld in het land. Soms wordt er wat bijgemaakt, maar gemiddeld blijft de hoeveelheid geld en de waarde daarvan redelijk op peil. Nu blijkt dat die vijfhonderd rijkste mensen… en natuurlijk de paar duizend kwasten die daaronder hangen, meer geld ontvangen te hebben . Nog rijker te zijn geworden, hoe dan ook….
De regering heeft in haar wijsheid besloten dat deze rijken niet zwaarder belast zullen worden want dat zou slecht voor het land zijn. Het particuliere kapitaal is veilig gesteld en kan blijven groeien. Het geïnvesteerde kapitaal dus ook. Voor de banken ook plezierig.

Er is in dit land een bepaald hoeveelheid geld. Dat geld gaat dus naar de rijken. Want die worden rijker…

Wat heeft een mens toch nodig om plezierig te leven?
18,5 Miljard, zoals de familie Brenninkmeijer? Het kapitaal dat zij alleen al hebben is genoeg om het hele begrotingstekort van Nederland weg te werken.
Als iedere rijke 10% van dat kapitaal nou eens zou inleveren voor de schatkist, dan waren ze nog steeds stinkend rijk, konden ze nog steeds leven zoals ze dat zelf willen…. En zou Nederland geen begrotingstekort meer hebben, maar een begrotingsoverschot waardoor de mensen aan wat ze ‘ de onderkant’ noemen, er zelfs nog van zouden kunnen profiteren.

Maar toch, de mensen die gewoon een goede baan hebben, gewoon werken krijgen met kortingen te maken en met de dreiging te maken van ontslagen en van ontwaarding van hun pensioenen, als ze opgewerkt en op leeftijd zijn om de vruchten van hun eigen arbeid te mogen plukken. Zij komen dus in armoede terecht. En armoede op oude leeftijd is erg.

Naast het feit dat ontslagen WW-uitkeringen vragen, loopt de regering door de maatregelen veel belasting mis. Die ook niet door de rijke werkgevers wordt opgebracht. De zorgpremie, het vroegere ziekenfonds dus, gaat vaak veel duurder kosten, want we worden ouder en daardoor ontwikkelen we ziektes. Die ons oud maken…
Willen we ons toch als ontwikkelde mensen blijven gedragen en af en toe naar schouwburg of concert of ballet willen…. Dan kan dat niet meer, want door deze barbaristische regering wordt ook heel erg in de kunsten gesneden. Orkesten worden domweg afgeschaft. En wat nog meer moeten we maar afwachten. En kaartjes, toch al niet goedkoop, worden twee keer zo duur. Zelfs op dierenparken zijn de bezuinigingen al aangekondigd. Nog even en straks wordt de Entartere Kunst weer aangewezen en moet dan verdwijnen. Behoort het Metropoolorkest daar ook toe????
Ik kan me niet voorstellen dat dit Kabinet ,,,,hoewel, vroeger deden de VVD en de Christelijke partijen hetzelfde, dacht ik.
Straks wordt misschien de museumjaarkaart ook wel afgeschaft, ik zie ze ervoor aan. Maar als dat niet gebeurt moet iedereen die maar zo vlug mogelijk aanvragen. In Amsterdam de Stadspas aanvragen….Ik heb beide, dus kom nog weleens ergens terecht.

Kortom,lieve lezers, we hebben toch de regering gekregen waar ik zo bang voor was.
Een regering die niet de vader van het volk wil zijn, maar de Scrooge van Nederland. En daar nog trots op is ook. En denk eraan, alleen zij hebben de vrijheid van meningsuiting hoor……..

Een volk dat voor de Scrooges zwicht ... zal meer dan lijf en goed verliezen... Dan dooft het licht.

woensdag 3 november 2010

Zoeken naar roots, dag 9 de laatste dag

Dag 9, De laatste dag.

Gisteravond zijn we al met pakken begonnen. Meer valt er momenteel niet te doen, uit te zoeken of te bezoeken ook. Het is nu afwachten of er iets uit Wenen komt en voor mij wat ik vanuit Amsterdam kan doen.

Er is véél te pakken. Er is veel te veel meegenomen. Voor mij is een voordeel, dat ik nu een grote koffer ter beschikking heb waar, behalve de grote reistas, een heleboel spullen in kunnen. En ik trek hem gemakkelijk, hij heeft ook een goede trekhaak. De andere tassen kunnen daardoor ook gemakkelijker gesjouwd, c.q. getrokken worden. Lies worstelt echt met haar koffer…het gaat er allemaal niet zo gemakkelijk in als toen haar gewaardeerde hulp het zo netjes inpakte. ;-)

’s Morgens moeten we om 11 uur de sleutel van de kamer inleveren. Dus na het ontbijt gaat Lies verder met pakken… Op tijd gaan we met alle bagage naar beneden, leveren de sleutel in..



Ik had tevoren al de bijkomende kosten betaald, t.w. de telefoonkosten. Met een gewone telefoon altijd voordeliger als met een mobieltje. Maar bovendien konden we met de mobiele telefoon onze mensen in Holland niet bereiken….



De bagage kan, tot we naar de trein moeten, even opgeslagen worden, geen bezwaar. Maar wijzelf? Eigenlijk een beetje met onze ziel onder de arm gaan we nog een keer met de U-Bahn, nog een keer een winkelstraat in, een kopje koffie drinken. Maar het been van Lies speelt zo vreselijk op,dat we in arren moede teruggaan naar het hotel, en in de lobby gaan wachten tot het tijd is om een taxi te bestellen die ons, met alle bagage, naar het station brengt. Maar tot het zover is, zitten we ons uren in die lobby te vervelen. Koffie of thee is er niet bij, we zijn inmiddels uitgeschreven immers.

Eindelijk wordt het dan tijd voor de taxichauffeur. Een vriendelijke man die ons tot in het Westbahnhof brengt en voor een karretje zorgt. De trein staat te wachten en wij moeten er in…… Gelukkig is Lies sterk genoeg voor ons twee en met behulp van een aardige jongeman lukt het dan ook om, met veel vijven en zessen, de bagage in de slaapcoupé te stouwen.

Nu wijzelf nog. De couchette is te klein om te zitten. Je kunt je alleen liggend bewegen. Met twee mensen staan tùssen de couchettes gaat ook niet…. Net als op de heenweg is de reis een regelrechte ramp.

Boven ons liggen 4 jonge mensen rustig te slapen. Die doen dat duidelijk vaker. Maar Lies, en zéker ikzelf, liggen te woelen en te draaien en te zoeken naar een manier om comfortabel te kunnen liggen….wat niet lukt. Het is een verademing als om vijf uur de controleuse ons onze reispapieren komt brengen en ons waarschuwen dat we om zes uur moeten overstappen.



Frankfurt…..Volgens de papieren kunnen we op hetzelfde perron blijven……..Maar als er maar geen trein binnenkomt gaat Lies toch maar op onderzoek. En komt terug met de mededeling dat we aan het allerverste perron moeten zijn en nog moeten opschieten ook om de ICE-trein te halen. Dat station in Frankfurt is goed groot hoor, geloof me!!!



….

De treinreis naar het Westen gaat grotendeels aan ons voorbij, moe als we zijn. Lies haalt nog koffie onderweg….tegenover ons zit een echtpaar, dat zich bijzonder vreemd gedraagt…Hij fluistert tegen haar helemaal naar haar toegedraaid, terwijl zijn duim achter hem wijst naar diverse mensen in de trein. Het is duidelijk dat hij kletst over zijn medepassagiers en ze hebben samen de grootste schik. Naar ons kijken ze niet. Tot Lies in Amersfoort uitstapt om verder richting Zwolle te gaan. Dan richten ze opeens het woord tot mij: ‘Of ik Jüdische ben’. Tja……ja dus! Dat vinden ze interessant en ze gaan een gesprek aan. Ik ben afhoudend, maar kan niet voorkomen dat ze me uitnodigen (en een adres geven) om hen in Keulen te komen bezoeken. Nee, ik geef geen adres terug…maar zeg hen dat als een Erica uit Amsterdam hen belt, dat ik dat dan ben…

En ik ben heel blij als ze er in Utrecht uitstappen, want onbeleefd wil ik toch niet zijn. Zeker niet als Jüdische ;-( .



Op het Centraal Station van Amsterdam wachten nichtje Elly en neef Freek me op bij de uitgang van de coupé! En kan ik thuis eindelijk bijkomen van alle wederwaardigheden en alles verwerken. En als ik uitgerust ben weer verder gaan met zoeken. Maar nu kan dat vanuit mijn eigen huisje.



Erica van Beek, 1 juni 2004



.


Vandaag is het drie november

Gistermorgen liep om half acht de wekker af. Toen ik hem indrukte dacht ik: waarvoor gaat de wekker nou af??? Ik heb me omgedraaid en ben weer ingeslapen tot ik om kwart over acht wakker gebeld werd. ;-(
Tja, de loodgieter zou tussen 8 en 10 uur komen. Gisteravond wist ik het nog ;-))))
Snel een kam door mijn haar, en een decente ochtendjas (Marokkaans van rood fluweel, al minstens 14 jaar oud maar nog mooi) en schoenen aangetrokken en maar met de loodgieter meegelopen. Mijn lekkage van verleden week was maar eenmalig, maar hij moest toch ergens vandaan komen...
Ik had de sleutels van een bovenbuurvrouw en van de bovenbuurman, De laatste deed goddank open, zij het in zijn onderbroek ;-) Maar het is een zindelijke, magere oud man en hij zag er, ook in alleen onderbroek, netjes uit. ;-)
Enfin, als er weer lekkage komt moet ik meteen bellen, want nu kon hij ook boven niets vinden....
Ik was wakker en ben niet meer teruggegaan maar heb alles op zijn elf en dertigst gedaan vandaag. Eergisteren was ik niet mijn griepprik gaan halen, geen zin... De huisarts had twee dagen lang twee uur uitgetrokken om iedereen die daarvoor in aanmerking kwam, in te enten. Dus dat moest vandaag. Ik ging daar maar vroeg heen; ik dacht, dan ben ik de eerste..... Had jij gedacht. ;-)))) Een half uur voor ze zouden beginnen stond er al een rij tot buiten. Ik ben maar gaan aansluiten, want ze begonnen gelukkig ook een half uur vroeger vanwege die drukte. Fluitje van een cent. Er waren drie kamers met artsen open. Het ging heel snel en stelde niets voor. Een automatische handeling…
Dus ik kon nog boodschapjes in die buurt gaan doen. Gezellige volksbuurt met leuke winkeltjes, allemaal verschillende . Nouja, twee van elke soort. ;-) Twee drogisterijen, twee bakkers, twee slagerijen, twee kleine supers, en nog wat kleine zaken. Oost-Watergraafsmeer is een grote wijk. Maar heel gezellig. Ik denk dat ik, na het Centrum het liefst in Oost-Watergraafsmeer zou wonen.

En omdat ik toen moe was, het inmiddels spitsuur was en ik ook in de trams moest staan (ik zou het niet wagen een volwassen mens die de hele dag heeft moeten werken, te laten opstaan voor me), ben ik op de terugweg bij een pizzeria naar binnen gegaan en heb een pizza calzone besteld, zo'n dubbelgevouwen pizza. En lekker thuis opgegeten. Ja, wie kietelt me als ik mezelf niet kietel he...?! ;-)))
En hoe kun je van anderen houden als je niet van jezelf houdt… ;-)

En vandaag….ja, vandaag zou mijn oudste, Jacob jarig geweest zijn. Hij zou 49 jaar zijn geworden. Maar ik kan me geen voorstelling maken van Jacob op 49-jarige leeftijd. Voor mij is hij 26 jaar gebleven.
Ja, wat we met hem meegemaakt hebben…. Maar daar heb ik weleens over geschreven dacht ik. In elk geval wil ik de beelden nu niet ophalen.

Vandaag wordt een rustige dag… beetje piekeren, beetje radio luisteren, krantje lezen, bijslapen… en dromen.

Wenen, zoeken naar roots, dag 8

Dag 8
Dit keer vertrokken we met de tram en kregen voor het eerst te maken met een controleur. De Wienerkarte was inmiddels verlopen en ik had een 8ritten-kaart gekocht. Je stempelt hem gewoon af op de volgende strip. En hij is dan de hele dag geldig op alle openbaar vervoer. Niks strip overslaan…die theorie daarover heb ik ook nooit kunnen begrijpen. En niks maar één uurtje of anderhalf uurtje geldig. Ik denk dat als Nederland een voorbeeld zou kunnen nemen aan het openbaar vervoer hier in Wenen dat het Openbaar Vervoer dan niet met tekorten zou zitten, simpelweg omdat het niet de moeite loont vals te spelen. Ofwel zwart te rijden.
Goed, maar ik had maar één strip afgestempeld….wist ik veel….De controleur vertelde dat ik er voor ons beiden dus twee had moeten afstempelen… Maar Lies is kie-ien….die wees op haar zak, en zei dat ze een geldige Wienerkarte bij zich had. Toen was het goed, de man bleef vriendelijk en vroeg geen bewijzen ook. Maar ik schaamde me toch wel hoor.
Twee haltes verder uitgestapt, we hadden nog tijd vóór de volgende afspraak en besloten in een heerlijk zonnetje een mooie winkelstraat te verkennen.
Lies wilde eigenlijk nog een mooie stropdas kopen voor haar man… we gingen dus een dure winkel binnen, waar ze Inderdaad mooie exemplaren hadden… maar de goedkoopste das was € 59,- en dat was toch een beetje…eh… duur. Dus liepen we verder. Naar de Votiv-Kirche
Dat is een bijzonder bouwwerk, en in eerste instantie vergisten we ons en dachten voor de Stephansdom te staan.
Hij lijkt er niet op hoor….véél mooier. Met zijn twee torens en op kantwerk (of een suikertaart?) lijkende bouw. Het vreemde is dat beide kerken gedeeltelijk wit zijn, en gedeeltelijk nog (erg) vuil. Alsof men wil laten zien hoe erg het was en hoe het zou kunnen worden.
De Votivkerk staat in een prachtig plantsoen, de Stephansdom op een prachtig plein……verschil moet er zijn. Verder heb ik geen gegevens, ook geen technische...

Op de Rooseveltplatz dronken we koffie. Het been van Lies begon weer op te spelen.. En daarna gingen we dóór het plantsoen richting Mayergasse… waar onze volgende afspraak zou zijn.
Maar het vergde toch nog veel gezwerf met U-Bahnen… Nogmaals, leve het openbaar vervoer daar, zelfs ik kan er niet verdwalen.
Jawel, ik ken de geschiedenis van de aanleg van dat Openbaar Vervoer. In de oorlog aangelegd door dwangarbeiders.. Inderdaad. En dat mag nooit vergeten worden.
Maar Wenen is zuinig geweest op die vreselijke erfenis. En heeft er toch iets moois van weten te maken. Wat kan ik ànders zeggen? Ieder moet zijn eigen commentaar maar invullen.

Herr Fleger…… We belden en zochten en klopten….niemand te zien. Uiteindelijk bleek dat we in het pandje ernaast moesten zijn. We werden binnengelaten door een Wener van middelbare leeftijd. Een kleine, schriele, nerveuze, heel chaotische en plat pratende figuur. Bijna een karikatuur. Hij leek zeker niet de deskundige in de zaken waar wij naar zochten.. Het had iets Dickens-achtigs.
Hij bleek te werken in een heel klein, met mappen en dossiers totaal volgepakt pandje, waar de stenen kachel brandde vanwege de vochtigheid, zoals hij zei. En Lies, die er vanwege de zeer geringe ruimte, tegenaan moest gaan zitten, wist zich even echt geen raad. Er stond of hing ergens een bordje ‘bitte nicht rauchen’, maar herr Fleger vroeg aan ons of wij er bezwaar tegen hadden dat hij een sigaret opstak…… Vriendelijk maakte Lies hem erop attent dat hij tegen zijn eigen regels inging en dat wij er inderdaad bezwaar tegen hadden…. De goede man wist zich even helemáál geen raad met zijn houding.
Het verhaal dat ik hem te vertellen had, alle feiten, en namen en data, noteerde hij. Hij wist me zelf niks te vertellen dat ik al niet wist. Maar hij zou de dingen gaan uitzoeken en op een rijtje zetten en me berichten daarover…
Het was met een gevoel van opluchting dat we, véél later, in de frisse lucht terug waren. Wat viel erover te zeggen??? Niks. We zwegen dus. Afwachten was de boodschap.

We zijn naar de Stephansplatz gegaan (weer de U-Bahn ja) en zijn de beroemde Kärtnerstrasse uitgelopen. Gewinkeld, terrasje gepakt en daarna weer, lekker en simpel, gegeten bij het wereldberoemde Figlmüllerrestaurantje in die leuke kleine Grinzingerstrasse, waar ze de grootste Wienerschnitzel ter wereld serveren ;-) Groter dan ons bord, en ook nog een grote bak salade en frites.

dinsdag 2 november 2010

Wenen, zoeken naar roots dag 7

Dag 7.
Terug naar de Friedhof.
Vanmorgen verlieten we het hotel vroeg. Het is een lange rit en de mensen die op de Israëlitische Friedhof hun moeilijke taak moeten verrichten: het opknappen van de enorme begraafplaats, zijn er maar tot 12 uur.
Niet dus….Er was helemaal niemand.
Wij zijn zelf weer gaan zoeken…nu in een andere groep graven. De vorige keer was het groep 8, nu zochten we in groep 19.
Hetzelfde beeld, schouderhoog gras en onkruid. Ontelbaar veel stenen, rechtop, scheef, omgevallen, in de bodem gezakt of eenvoudig verdwenen…een open plaats achterlatend.
En opnieuw ploeterden we erdoor…zoekend naar namen en data…Weer vergeefs.
Wel kwamen we de naam Bock tegen: Daniel Bock en zijn dochter Josepha Hirsch (1), geboren Bock. Een grote marmeren, dus’ belangrijke’ steen.


Als ik die namen leesbaar wil maken moet ik de steen, op de foto die ik genomen heb, later thuis vergroten tot onaanvaardbare grootte. Maar deze enige mogelijkheid mijn moeders’naam en de relatie met de naam Hirsch te bewijzen sla ik niet over.
En weer kwamen we bij de eindeloze rijen naamloze stenen, die op de plaatsen van de vernielde graven gezet waren. Er kwam geen eind aan...
Lies ging eerder terug. Ik kon niet wegkomen. Maar zij ontmoette bij de uitging een vader met zijn zoon. Zoon met keppeltje, dus aangenomen werd dat zij joods waren, hetgeen ontkend werd. Zij ‘hadden’ iets met het joods zijn en met deze begraafplaats.
De beheerder van de Friedhof vond het, net als wij, maar niks dat de vertegenwoordiger van de vrijwilligersorganisatie zelf niet was komen opdagen.
Zonder resultaten moesten we dus terug. Zeer teleurgesteld…en dat is eufemistisch uitgedrukt.. Pas nu, zoveel jaar later, realiseer ik me dat er toch een register moet zijn van de graven?
Wel veel U-banen gezien die dag….en veel Strassenbahnen. Veel metro en tram dus.
Maar we gingen rechtstreeks verder naar het nieuwe adres dat we van Frau Weiss van het Kultus Gemeinde hadden opgekregen. Het Stadt Archief in de Wipplingerstrasse.

(1) In mijn boek ' Twee vrouwen en een jas' haal ik een heel vage herinnering boven: De naam Hirsch moest verbonden zijn met die van mijn moeder.

Dag 7 - 2


Na enig gezoek en heen en weer lopen – wel lift - niet lift , niet lift dus…kwamen we waar we moesten zijn. Op de eerste verdieping van een stedelijk archief. De plaats waar alléén uit Wenen afkomstige joodse mensen werden geregistreerd, alle mensen die vanuit Wenen naar de vernietigingskampen waren gestuurd en als omgekomen waren geregistreerd….Alles met de grondigheid die de Duitsers en de Oostenrijkers kenmerkten.

We werden ontvangen door een jonge man, die echter, met al zijn goede bedoelingen, geen hulp kon bieden. Ik wist trouwens helemaal niet wat voor hulp hij zou kùnnen bieden en waarbij. We werden gestuurd door Frau Weiss…. En zijn instantie zou ons verder kunnen helpen. Punt.

Uit computergegevens kwamen toen al gauw de families Bock en Karpfen tevoorschijn. Maar om verder de computer in te kunnen moest hij er een historica bij halen. Frau Schwarz. Inderdaad een toeval die namen Weisz en Schwarz….maakte ze ons al meteen duidelijk…Ze kon er zelfs niet om grijnzen, zo vaak heeft ze het moeten horen.

Frau Dr. Ursula Schwarz ging dus met ons samen de computer in. En al snel kwamen er vreemde feiten naar boven, waar ik tot dan geen benul van had.

Net als in Amsterdam werden de joden uit hun huizen gejaagd en gecentreerd in een getto. Zo ook mijn familie. Ons huis in Bezirk 1 in de Springergasse werd gevorderd en de familie moest haar intrek nemen in Bezirk 2, in Krummbaumgasse 1.
Onze adem stokte. Niet alleen van Frau Schwarz. Maar ook de mijne.

Ik kom daar later op terug. Eerst maar de feitelijkheden.

Altijd had ik gedacht en ook verteld dat de familie in Theresiënstadt was omgebracht. Dat had Rabbi Schachter van Yad Vashem in Jeruzalem me verteld en op de papieren laten zien. (Daar moet ik het ook recht gaan zetten dus…) Maar hier blijkt dat de familie naar Riga (Deportationskartel IKG is de bron van dit gegeven)) in Letland is gedeporteerd en daar is omgebracht. Waarom zo ver?? Die vraag zal wel nooit beantwoord worden. Misschien waren de vernietigingskampen in Polen wel overbelast en was Theresiënstadt overvol. ;-((

In elk geval kreeg ik zwart op wit het bewijs mee dat de rest van de familie in Riga werd vermoord.

De Krummbaumstrasse:

Toen ik voor de eerste keer ging scheiden – en ikzelf in uitgeputte toestand in het ziekenhuis werd opgenomen, moest ik mijn kinderen naar een kindertehuis brengen. Extra moeilijk, omdat ik mezelf had voorgenomen dat wat mij was overkomen nóóit mijn kinderen zou gebeuren. Maar net als in de generatie daarvóór, was het stomme en vreselijke overmacht…

Ik bracht ze, geholpen door een vriendin, naar het opgegeven adres in de Kromboomsloot in Utrecht. Ik ga hier op deze plaats niet verder op in.

Frau Schwarz verschoot ook van kleur… Schoof haar stoel met een ruk achteruit…

Zij woont op datzelfde adres Krummbaumgasse 1.

Bestaat toeval? In mijn ogen niet.

Ze vertelde ons dat het (natuurlijk appartementen)gebouw, dat in de oorlog als gedwongen opvang- en afvoeradres voor joden had gediend, na de oorlog was opgekocht door een nazivrouw, een zeer gehate huisbazin. Hoe ze zo rijk geworden was wist niemand.

Tegenwoordig is het weer een gerespecteerd en gerenoveerd woongebouw, onder een andere eigenaar.

Maar dat ze uitgerekend dáár woonde, waarheen mijn familie verbannen was... En dat ik mijn kinderen moest brengen naar een huis van hetzelfde adres….

Van Omama heb ik de enkele gegevens kunnen vinden dat ze geboren is als Josepha (Josefine) Bock, geboren Karpfen op 17 november 1878 in Brünn, dat ze gestorven is in Riga op 11 januari 1942,

Op haar kaart staat: dood zonder bevestiging.

Tot ohne Bestätigung.

De bron is hier ook: Östa, Bestand FLD, Transportlisten in alphabetischer Folge………………

Geen commentaar….

Mijn moeder kwam toen ook ter sprake. Van haar was geen enkel bewijs van bestaan te vinden. Geen ‘ Deportationsliste’ geen OF WIEN liste…..

Wel van haar zuster Hilda, die in Amsterdam de oorlog overleefd heeft. Haar naam staat vermeld als enige dochter waarvan iets bekend is:

Tochter Hilda, vh. Kloett-Bock 1-10-1906. Gatte Hermann. (Bron IKG-Wien)

Zij huwde na de oorlog met een Kloet ja…maar van een echtgenoot Hermann is niks bekend bij mij.

Waarom is mijn moeder nergens genoemd???

Ik vertel het verhaal van mijn moeders vlucht uit Wenen naar Nederland…hoe familie en een vriendin het heeft over een vlucht als (uit het boek Uncle Tom’s Cabin//De negerhut van Oom Tom) Elisa’s vlucht met haar kind, over de Ohio… De grensrivier tussen Amerika en het vrije Canada, waar ze veilig zou zijn. In dat boek springt Elisa van ijsschots naar ijsschots achtervolgd door de honden van de slavendrijver.

Daaruit begrijpt Frau Schwarz dat mijn moeder ‘dus’ via de Donau is afgezakt, eerst naar Tsjechië en vandaaruit verder gevlucht is naar het Westen.

Dat is dan ook de reden dat ze niet is geregistreerd in het Weense archief.

Omdat ze uit Oostenrijk is gevlucht wist niemand waar ze gebleven was. En dat ze vanuit Nederland is opgepakt envanuit Amsterdam via Westerbork naar Auschwitz-Birkenau is vervoerd en daar vermoord, werd dus niet in Oostenrijk geregistreerd…

Maar voor alles is een formulier te krijgen…… dus ook hiervoor.

En met hulp van Frau Schwarz heb ik een formulier ingevuld voor het Dokumentationsarchiv des Österreichischen Widerstandes.

Dat houdt zich o.a. bezig met de opsporing van en het naam geven aan holocaustslachtoffers die nergens genoemd zijn. Ik heb haar dus, behalve in Jeruzalem, ook in Wenen haar plekje terug kunnen geven.

Heel emotioneel dus allemaal….ook voor Lies, die zich noodgedwongen afzijdig had gehouden.

Er werden, om de zaak wat te ontspannen, nog wat grapjes gemaakt over het feit dat we door Frau Weiss naar Frau Schwarz waren gestuurd….maar dat grapje vertelde iedereen die via de een naar de ander was gestuurd……

Met veel plichtplegingen namen we afscheid. Wat kun je nog meer doen??

We hebben nog wat rondgezworven en gegeten op de Schwederplatz. En zijn vroeg naar het hotel teruggegaan

maandag 1 november 2010

Wenen, zoeken naar roots, dag 6

Dag 6. Zondag.

We konden nergens terecht, alles was op zondag gesloten.

We besloten daarom naar het Kunsthaus te gaan. De kunstenaar Hundertwasser werd dus het doel.

Tevoren had ik van een Duitse vriendin totaal onverwachts een mooi boek over de kunstenaar en zijn werk gekregen. Ik had dus wel een indruk van zijn werk. En verheugde me erop het in werkelijkheid te zien.

De werkelijke naam van de artist Hundertwasser was Friedrich Stowasser. Hij werd geboren in Wenen in december 1928 en beleefde zijn ouderdom in Nieuw Zeeland. Pas in 1949 nam hij de naam Hundertwasser aan. Hij was een zeer aktief en veelzijdig artist. Hij stierf op zee… tussen Nieuw-Zeeland en Italië, waar hij ook een pied-a-terre had.

Omdat we niet precies wisten waar we moesten zijn werd het weer een eindeloze wandeling…: ‘Nee, hier moet u terug en dan naar links’ en ‘ha, u bent verkeerd gegaan…het is hier vlak bij, daar moet u de hoek om…’.. en nog zágen we niks..

Maar goed, uiteindelijk stonden we voor een Hundertwasser-winkel.

De eerste plek waar de commercie rond Hundertwasser toesloeg.

Er was veel meer. Eenmaal ‘ binnen’ toen we aan de andere kant weer uit de winkel stapten, stonden we op een plein vol winkeltjes in de nationale producten: Mozart, Strauss en Hundertwasser. Oké, je kon er ook nog koffie drinken of iets anders, en ook het toilet was een Hundertwassertoilet…

En nee, ik heb daar geen gebruik van gemaakt, je moest een lange trap naar beneden - en dus ook naar boven- het was ook een echte Hundertwassertrap ;-), mij te gevaarlijk.

Het echte Hundertwasserwerk is volkomen naturel, net als de natuur. Nergens regelmaat of kleurloos. Geen tegeltje is recht gezet, alles wijkt af van alles, zelfs de tralies voor raampjes zijn ongelijk. Zelfs het lijstje om de ramen heen zijn nergens recht. De versiering is ogenschijnlijk in het wilde weg aangebracht enschijnt nergens op te lijken. Het doet wat primitief aan….maar de plek van elke ongelijk gevoegde tegel, van muur en vloer, de plaats van het raam en van de muurversiering is doordacht en met vrolijke opzet zo aangebracht. Een schoolvoorbeeld van Hundertwasserwerk is die hele Hundertwasserwijk in Wenen.

De fantasie legt het er af tegen de werkelijkheid. Er ligt in het hele complex geen steentje gelijk aan het andere, geen kleurtje evenwijdig met de andere, geen meter vloer gelijk (in alle opzichten) aan de andere. Weinig of niet toegankelijk voor invaliden en slecht ter been zijnde ouderen….dat wel. In een quasi primitieve stijl, in ongelooflijk veel kleuren en -schakeringen, licht en luchtig maar op een vreemde manier tegelijk loodzwaar… maar mijn ogen konden er niet genoeg van krijgen. Buiten hebben we niet alles bekeken, het was te veel, een hele wijk. En het been van Lies speelde behoorlijk op. Maar als troost gaf Lies mij een mooi boekje van de artist. ;-) En we kochten in de winkeltjes (in 'das Village') een paar leuke souvenirs.

Tja, als je het echt goed wilt bekijken moet je even een boekwinkel binnenlopen – of zelf in Wenen gaan kijken. Een indruk van het geheel kan ik zelfs niet geven. De simpelste boekjes die dat wel kunnen, zijn: Wien -Hundertwasser-Haus en Hundertwasser Kunsthaus Wien. Een Taschen – uitgave, dus waarschijnlijk in een goede boekhandel te koop. Deze Taschen-uitgaven zijn niet te duur.

Een hele lange wandeling terug…Arme Lies. Gelukkig vonden we de bus en later een U-Bahn, die ons naar de Karls-Platz bracht.

Lies had goede herinneringen aan die plek, maar herkende niets meer. Het is een koud, pompeus plein geworden.waar weinig gezelligs, gemütlichs aan was. Het aanwezige U-bahn-stationnetje was nog steeds een mooi gebouwtje, maar door de verbouwing van het plein bijna onzichtbaar geworden. De ongelijke niveau's van het plein leek het nog groter te maken, maar het gebouwtje van de U-Bahn nog onzichtbaarder. We hebben daar de Karls-Kirche bekeken…even pompeus en suikerzoet van buiten als de andere bezichtigde kerken. En we moesten toegang betalen om binnen te komen. Voor een kerk vol stellages,midden in een grote verbouwing, een kerk waar bepaald geen heilige sfeer hing ;-).

Midden in die kerk was dus (zowel voor de werkers áán de kerk, als voor bezoekers) een enorme stellage met lift aangebracht. Daarmee kon je helemaal naar boven (20 meter of hoger) en vlak onder het dak de fresco’s bekijken, die ook gerestaureerd werden. De vloer was er echter niet echt stabiel….er mochten ook maar 20 mensen tegelijk op (!) en we gingen dus een beetje heel snel weer naar beneden ook.;-) Onderweg, in de lift, zagen we andere fresco’s, die jammerlijk verwaarloosd waren…maar erg mooi moesten worden. Uit de luidsprekers klonk, je houdt het niet voor mogelijk, muziek van Palestrina. Zijn missen en de Klaagliederen van Jeremia…. Wel mooi ja...

Tegen de tijd dat ik er weer, maar dan voor mijn plezier heenga, zal het hopelijk klaar zijn.

Doodmoe naar het hotel teruggegaan hierna…en tot etenstijd hebben we weer geslapen.

zondag 31 oktober 2010

Demonstreren...

Er zijn, door de verhalen over Wenen, een paar dagen voorbijgegaan zonder dagboekaantekeningen. Dat tekort wil ik toch goedmaken.
Vandaag hoorden we ook dat Harry Mulisch is overleden. Een groot man, en ik begrijp zelf de reden nog steeds niet waarom ik altijd weerstand voelde bij zijn verschijning en als er over hem gesproken werd. Zal wel aan mijzelf liggen, maar dat is geen reden om mijn schouders erover op te halen. Zelf leek hij wel te weten dat hij dit gevoel over zich afriep.
Ik denk dat hij ook wel klaar was met zijn leven volgens hem zelf.

De film van Bridget Jones leidt me af…;-)

Het is niet zo’n erg spectaculaire week geweest in feite.

Behalve de demonstraties afgelopen zaterdag. Een goede vriend kwam er helemaal voor uit het Utrechtse. En is me thuis komen afhalen. Ook waren er meerdere huisgenoten aanwezig.
Toen we van de demonstratie weggingen hebben we nog even een Waterloopleintje gedaan. En in het Cafe Waterloo wat gedronken. Later probeerden we dat ook op het toen even zonnige terras van Café Dantzig, maar daar werden we niet geholpen. Zelfs de tafel werd niet even afgedroogd. Het duurde zo lang dat we maar opgestapt zijn, want Ron moest weer terug naar het Station. Maar het was wel gezellig.

Het was goed om te lezen en te horen dat die Engelsen alléén stonden in hun demo voor Wilders. ;-) En dat op het Jonas Daniel Meyerplein zoveel mensen stonden. Om een demonstratie te houden en daar te pleiten tegen racisme en uitsluiting. Jammer alleen dat ze het niet konden laten toch een land racistisch uit te sluiten. Israel was weer de zondebok. Nou weet ik wel dat Mohammed Rabbae vertelt wat hem is opgedragen te vertellen maar hier had dat geen enkel nut. Juist op deze bijeenkomst zo te keer te gaan over dat landje dat samen met Gaza nog niet zo groot is als de helft van Nederland…
Als het dan toch over beleid in het buitenland moest gaan waarom bij voorbeeld niet gesproken over China met het Tibetbeleid? Of Noord Korea? Of, om het heel groot en veilig te houden, ‘ het verloren continent’ zoals Afrika genoemd wordt? Ze moesten eens informeren bij WarChild, hoe ze daarbij actief kunnen worden. Lijkt me heel wat nuttiger en eerlijker dan dit antisemitische gescheld op Israel op een demonstratie tegen racisme en fascisme en uitsluiting… Want juist het feit dat alleen maar Israel weer aangevallen werd door Rabbae op juist deze demonstratie was inderdaad antisemitisch te noemen. Ik heb na thuiskomst mijn lidmaatschap op Nederland Bekent Kleur opgezegd. En niet afgewacht wie er nog meer zouden spreken, hoewel ik van tenminste een van de sprekers hetzelfde kon verwachten. Je kunt dit niet maken….

Gelukkig leidt Bridget Jones me weer af, dat verbetert mijn humeur weer…
Nou heb ik die film al zoveel keer gezien… maar deze is niet voor niets zo beroemd. Wat een spelers… Leuke films ja.

Enfin, mijn eigen dagboek is weer een beetje bijgewerkt.

Wenen, zoeken naar roots dag 5

Dag 5 Vrije dag.
We moesten ook een beetje plezier hebben tijdens ons reisje…. Nietwaar?
We gingen naar Schönbrunn. Het was even zoeken naar de juiste tramlijnen, maar dit chaootje heeft de beste gids meegenomen die ze krijgen kon ;-), Lies dus.

We waren er al vlot, sneller dan we dachten. Het grote plein van Schönbrunn daar liggend in de zon is prachtig omzoomd met rode bloeiende meidoorn. Het paleis zelf is met alle bijgebouwen en kleine paleisjes in de omgeving ruim genoeg geweest voor de (negen of) elf kinderen in het kilometers grote landgoed.

Uitgebreid koffie mèt gedronken en toen wat rondgelopen……maar de knie van Lies protesteerde toen al……en we zagen een terreintreintje voor het paleis langs rijden….en dat leek ons, twee dames op leeftijd toch, aantrekkelijker.
Voor 5 euro konden we de hele dag met het treintje tjoektjoek doen. Onderweg waren stops, waar men kon uitstappen en van alles bezichtigen. Het is er prachtig in het voorjaar, werkelijk de moeite waard. De parken, de vergezichten over Wenen… voor ons een genot, maar ik heb geen plaatjes hier om jullie te laten meegenieten. Het terrein bevat heel mooie kassen, te vergelijken met (maar niet gelijk aan ;-) ) de Hortus Botanicus zoals die in Amsterdam en Leiden bestaan. Wel al heel oud….en door die ouderdom prachtig. De kassen zelf zijn in de zon geslepen juwelen.

Maar overal moet je betalen…zo ook hier.
We zijn de ‘palmenkas’, ofwel de kassen ingegaan en hebben even genoten van de prachtige kassen en hun inhoud. Voor Lies was vooral de tropische kas iets ‘van toen’, van ‘vroeger’ en ze liet me ook van alles meegenieten.
Vooral de orchideeën hadden haar bewondering. Ikzelf hou niet van orchideeën, ook niet van lelies trouwens. Maar ik kan de prachtige kleuren natuurlijk niet ontkennen.

Er is ook nog een woestijnkas…..ook apart te betalen….en niet te vergeten de dierentuin (met een bijbehorende uitgebreide winkel. Ja, natuurlijk, ook apart betalen. Nee, de dierentuin zijn we niet ingegaan, dat kunnen we thuis ook. Maar wel in de winkel rondgesnuffeld en kleinigheden voor thuis gekocht. Honger?? Stukje pizza of zo was er wel te krijgen…. ;-)
Enfin, toen de middag bijna voorbij was werden we toch te moe en wachtten weer op ons treintje.

Dat de rit afmaakte en toen opnieuw begon. De controlemensen zijn geoefend en wisten precies wie wel en wie niet betaald hadden….Maar het leek wel op ezels in een tredmolen. Dag in dag uit dezelfde rit…hetzelfde omroepen ,dat totaal onverstaanbaar was…dezelfde stops …..
Maar een mooie rit is het wel, zeker aan te bevelen. Vooral ook omdat het een dagkaart is, je overal kunt in- en uitstappen en er zoveel te genieten valt.


Lies trakteerde op nòg een Weens concert,ditmaal van Het Schloss Schönbrunn orkest. We hadden, toen we het terrein verlieten, nog een paar uur voor het concert begon. En besloten in ons hotel te gaan eten en dan weer terug te gaan. Het régende!! Het was al die dagen wel killetjes geweest maar nu regende het voor het eerst. En daar waren we niet op gekleed.
Maar goed….net als de eerste keer in de Kursalon hadden we nu in de concertzaal van Schönbrunn weer plaatsen vooraan. Het is wel een zit want de stoeltjes zijn dan wel mooi en oud en origineel, maar een concert heeft toch een hele avond nodig, en ik maakte me zorgen om Lies, die veel pijn had. Maar het was weer uitbundig genieten van een echt Weens concert…..net als het vorige,maar dan nèt iets anders… Om opnieuw te genieten dus. Ditmaal stond er een professionele dirigent voor het orkestje, in de Kursalon was het een gemoedelijke, perfect op het publiek spelende Herr Kapelmeister, die dus zelf meespeelde.
In de regen ’s avonds laat terug met U-bahn 6 naar het hotel.

De klant is hier in Wenen beslist geen koning.
Ikzelf, maar ook Lies, kan zich niet herinneren ooit door bedienend personeel zo onbehoorlijk behandeld te zijn. Zij moeten toch ook hun brood verdienen en kost het dan zóveel moeite je tenminste behóórlijk te gedragen?!
Onze onbeschofte nachtportier had één en ander van zijn superieuren te horen gekregen n.a.v. de klachten van ons van het groepje jongeren. Hij had een heel valse vriendelijke glimlach op zijn snuit en was bepaald onderdanig. Hij voelde het denk ik wel toen ik onze sleutel ophaalde en met een hooghartig gebaar onze inmiddels verkregen hotelkaart op de balie legde. ;-)
Lies kon het niet laten te vragen of hij ‘nog worst had’. De man zijn mond viel open: ‘Waah…?
-----------------