25 februariherdenking 2012

Zojuist ben ik teruggekomen van de jaarlijkse 25 februariherdenking. De herdenking van de staking van 25 februari 1941 en hoe ouder ik word hoe meer ik  me de betekenis daarvan  bewust wordt.
Mijn benen staan  me niet meer toe zo lang te staan als ik gewoon was en daarom zocht ik, zoals altijd te vroeg, een plaatsje in de tent die is opgezet voor genodigden en minder validen. Tot die laatste groep behoor ik nu. Dus kon ik gelukkig, met mijn twee bosjes rode tulpen, een plekje vinden dat op deze koude dag nog redelijk warm te noemen was. .
Omdàt ik zo vroeg was zat ik er lang in mijn eentje, met een vrij uitzicht op het plein waar de Dokwerker staat, het Jonas Daniël Meijerplein. Er stonden hekken waarlangs de mensen straks in dikke rijen zouden staan wachten om langs de bloemenzee bij het standbeeld te kunnen lopen, velen met zelf een bloemstuk of een bos bloemen, gewoonlijk zijn dat rode tulpen.. Op het plein stonden de vuurpotten, die de lucht erboven lieten trillen van de hitte, de steenkolen roodgloeiend, de warmte sloeg je tegemoet. Vrijwilligers en mensen van de Gemeente waren druk bezig het plein gereed te maken voor de komende gebeurtenissen.
Ook in de tent was het aangenaam. Heteluchtslangen bliezen warme lucht de tent in. Maar buiten op het plein woei een ijskoude wind die later vergeten zou worden in de warmte  van de saamhorigheid van al die mensen die om dezelfde reden als ikzelf daar bij elkaar gekomen waren. Hernieuwing van de solidariteit die in 1941 geleid had tot de algemene staking in protest tegen de toen zichtbaar wordende anti-Joodse maatregelen en vooral die eerste grote razzia. Ik was geen medestaker, maar een klein kind en later zelf slachtoffer van wat er gebeurde.
 
De toespraken (van Sijbolt Noorda, na de toespraak van een vertegenwoordigster van het 25 februaricomité) waren indrukwekkend en legden niet alleen nadruk op het verleden, waarbij de CPN eindelijk weer de eer kreeg die haar toekwam. Die partij was de aanstichter, riep de staking uit, maakte (en wat we nu niet meer kennen), stencilde de oproepen en verspreidde die onder alle bevolkingslagen. Verzetswerk  van het zuiverste water, niet als individuen, maar als partij. Die solidariteit met elkaar toén en met wie ons  nu nodig heeft was het thema van de toespraken..
Maar wat ik nog indrukwekkender vond waren de gesprekjes in de tent. Met mensen die 'erbij' waren geweest. Oude mensen, met rollators en in invalidenwagens...  Een man, die zich herinnerde en vertelde hoe, na een slopende werkdag, zijn vader thuiskwam en alleen zei: 'Het is gelukt'... en hoe zijn moeder een snik van opluchting gaf... toen begon de staking en die jongen van toen was erbij toen de oproep tot staking opgesteld en getikt werd door zijn moeder, hij hielp zijn vader met het stencilen en later die gestencilde brief overal rondbrengen. De man heet Olivier van zijn achternaam, zijn vrouw Gusta Olivier-Vonk, en de beroemde moeder die de oproep: Staakt!! Staakt!!! opstelde en typte, was Coba Veltman. Je kunt ze googlen... Vele jaren werd  tegengesproken dat de niet meer bestaande Communistische Partij Nederland dit initiatief genomen had, m.n. door de Partij van de Arbeid, die de staking een spontane uiting van massale volkswoede wilde noemen. Waar niemand blijkbaar verantwoordelijkheid voor hoefde te nemen.... Zie http://www.digibron.nl/search/share.jsp?uid=00000000012dc1a4ce97baac94e2de29&sourceid=1011.   Het lijkt een spannend verhaal, maar het kwam ook door de gevolgen van de Koude Oorlog.
Vandaag werd die geschiedenis in ere hersteld. En dat was voor heel veel nu heel oude mensen van de vroegere CPN een heel ontroerende zaak. Ook voor jonge mensen trouwens die dit verhaal zo niet kenden. De gedichten, voorgedragen door Soundos el Ahmadi, waren fabels die o.a. over liefde en elkaar missen gingen... heel ontroerend en goed van toepassing op het gevoel van veel aanwezige mensen.
Rond het beeld was het weer een prachtige bloemenzee en ik hoop dat lezers op internet zoeken tot ze een plaatje ervan vinden.
De politie moest even ingrijpen toen een paar jongeren van de Internationale Socialisten een tafel opzetten om propaganda voor zichzelf en hun krantje te maken , Dat kan natuurlijk niet, dat moeten ze maar in hun eigen tijd doen. De aanwezige politie had er weinig moeite mee hen ervan te overtuigen hun boeltje weer in te pakken. Verder was het weer een manifestatie van eenheid en massaliteit. Burgemeester van der Laan en oud-burgemeester Job Cohen legden kransen, gevolgd door meer kransen, de voorzitter van de Tweede Kamer deed dat ook namens de regering en daarna waren er heeeeeel veel prachtige bloemstukken en bloemen. Wit was in. dit jaar. Maar veel families en ik ook, legden er rode tulpjes tussendoor.
 
Ik kwam thuis in een warme kamer en een bloeiende kamerjasmijn die een  heerlijk geurig welkom gaf.
Amper thuis ging de bel... een oude vrind die ook aanwezig was geweest. Hij had een glimp van me gezien en kwam, op weg naar huis, toch eventjes gedag zeggen. Tijd voor een warme kop van een of ander was er niet, want in zijn auto wachtte zijn medepassagiere.... maar het was toch even heel leuk.
Ja natuurlijk, als het even kan sta ik er volgend jaar weer.... Zoals al zovele jaren. Ik herinner me de tijd nog dat we met zovelen waren dat  we om de hoek van het Waterlooplein stonden. Het was in de tijd dat het nog winter was op 25 februari. ;-) We stonden in de vrieskou op een flinke laag ijs en sneeuw te glibberen van vier uur tot na half zeven of later. De eerste Spaanse en Italiaanse gastarbeiders waren erbij, en vlaggen was toen niet verboden. Alle provincies die  waren erbij en hadden hun eigen vlaggen meegenomen, de Friese naast de Groningse, De Turkse, Italiaanse en Spaanse vlaggen wapperden in de koude wind... Het was een heel grote, bijna feestelijke manifestatie van eenheid. Maar toen kwam er een verordening die vlaggen verbood. Want 'dat gaf geen pas bij zo'n gelegenheid'... En sindsdien is het een rij mensen geworden die wel gemotiveerd, maar braaf langs het bebloemde  monument defileren, de bloemen bewonderen en dan doorlopen. Naar de warme chocolademelk in de tent, bijkomend bij de vuurpotten of meteen naar de tram en naar huis. Dat is wel heel anders dan de strijdbare stemming van 'dat zéker nóóit meer' , maar wel een gevoel van warme saamhorigheid. Vandaag was weer iets voelbaar van een strijdbare stemming van 'dat nóóit meer', een manifestatie tegen haatzaaien en ophitserij, zoals de Duitsers dat vanaf de dertiger jaren deden tegen de Joden..... Wakker blijven Nederland... was de boodschap.
En omdat niet te verwachten valt dat de kranten hier uitgebreid over schrijven doe ik dat maar.. ;-)